«Οι διαβάσεις μου»

Δάφνη Αγγελίδου, 2005

Τα ζωγραφικά έργα ανήκουν σε δύο ενότητες. Η πρώτη περιλαμβάνει έργα μέτριων διαστάσεων, όπου κυριαρχούν τα σκούρα χρώματα και η αντίθεση με το κόκκινο φόντο. Εικονίζονται άνθρωποι που κρατούν μαύρες ομπρέλες και παραπέμπουν σε κινηματογραφικές σκηνές.

Το αφηρημένο των σχημάτων των ενδυμασιών και των σκιών του πλήθους υπο­δηλώνει  την ανθρώπινη παρουσία, ενώ η ουσία του θέματος βρίσκεται στη συμ­βολική παρουσία των ομπρελών και το κόκκινο χρώμα του βάθους. Το φόντο βρίσκεται σε αντίθεση με τα κοντινά πλάνα. Είναι μέσα στις επιδιώξεις μου τα περιγραφικά στοιχεία να έχουν δευτερεύουσα σημασία.

Η πρώτη ενότητα των ζωγραφικών μου έργων (με το κόκκινο φόντο) με οδήγησε στη δεύτερη ενότητα που φέρει τον τίτλο διαβάσεις.

Οι απεικονίσεις των πόλεων είναι ένα θέμα που πάντοτε με απασχολεί, είτε με τις φωτεινές προσόψεις κτηρίων μέσα στη νύχτα, είτε ως περιπλάνηση του βλέμματος μέσα στον εσωτερικό χώρο των πόλεων και στην ατμόσφαιρά τους. Εδώ οι πόλεις υποδηλώνουν την παρουσία τους μέσα από την απεικόνιση των διαβάσεων των δρόμων.

Είναι ένας επαναπροσδιορισμός του αστικού τοπίου, όπου πρόθεσή μου είναι να παγιδεύσω εικόνες της καθημερινότητας. Προσπαθώ να δημιουργήσω μία εικόνα λαβύρινθου, σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής. Ένα νέο τοπίο που δίνεται μέσα από το γεωμετρικό πλέγμα των διαβάσεων με τις πολλαπλές κατευθύνσεις. Με την απουσία του χρώματος πιστεύω ότι προβάλλεται το θέμα. Με ενδιαφέρει να λειτουρ­γεί σωστά ο χώρος, μέσα από τη διάταξη των σχημάτων και των μορφών.

Στην απλή διαδοχή των τόνων η παρουσία του χρώματος των ομπρελών παίζει καθοριστικό ρόλο. Δημιουργεί αντίθεση με την ομοιομορφία του πλήθους, που φορά τα ίδια μονόχρωμα καθημερινά κοστούμια και εκτελεί τις ίδιες καθημερινές απρό­σωπες κινήσεις. Με τα διαφορετικά έντονα χρώματα στις ομπρέλες, ο σκοπός μου είναι να κάνω τον θεατή να διαισθανθεί τη διαφορετικότητα και να μεταφερθεί στην ατομικότητα των χαρακτήρων, που κουβαλά ο καθένας με τον τρόπο του και καθορίζει την τύχη του.

Το πλήθος των ανθρώπων που βαστούν ομπρέλες, καθώς και οι απεικονίσεις των πόλεων με τις διαβάσεις, μου γέννησαν την επιθυμία να αντιμετωπίσω το ίδιο θέμα με ένα διαφορετικό υλικό, το ψηφιδωτό. Χρησιμοποίησα ψηφίδες κυρίως από φυ­σικές πέτρες ή μάρμαρα και ψηφίδες  υαλόμαζας.

Προσπάθησα να αξιοποιήσω τις ιδιότητες αυτού του υλικού και να τις προσαρμόσω στις ανάγκες του έργου μου. Θέλησα να αποφύγω κάποιες στερεότυπες λύσεις στο σχέδιο και τη συγκρότηση του πλαστικού χώρου (όπως τα σταθερά περιγράμματα που περιορίζουν τις φόρμες). Η φυσική πέτρα, όταν κοπεί σε μικρά κομμάτια και τοποθετηθεί σε πυκνή διάταξη, δημιουργεί μια αρκετά ομοιόμορφη υφή. Μπορεί να σχηματίσει φόρμες μεγάλου μεγέθους και να πλησιάσει την αίσθηση της ζωγρα­φικής. Το χρώμα εδώ παίζει ανάλογα με τις αποχρώσεις της φυσικής πέτρας και την έντονη αντιπαράθεση με τις ψηφίδες σμάλτου. Δεν υπάρχουν διαβαθμίσεις τόνων, όπως στη ζωγραφική, αλλά συχνές απότομες μεταβάσεις που χαρίζουν στην επιφάνεια μια δυναμική οπτική δόνηση.

Λεν είναι στις προθέσεις μου να μεταφέρω τυπικά ένα ζωγραφικό έργο σε ψη­φιδωτό , ούτε να πετύχω μία εντύπωση ανάλογη με της ζωγραφικής. Θέλησα να ξαναβρώ τους ρυθμούς και τις κινήσεις της φόρμας των ανθρώπινων μορφών και ομπρελών, μέσα στην κίνηση της γραμμής των ψηφιδωτών. Επάνω σε αυτή τη ρυθμική βάση της σύνθεσης, οι άνθρωποι γίνονται σκούρες κηλίδες, ενώ οι πο­λύχρωμες ομπρέλες, ο ορίζοντας με τις μεγάλες ψηφίδες και το γεωμετρικό πλέγμα των διαβάσεων χαράσσουν κρυφές αναλογίες.

Πιστεύω ότι πολλά πλαστικά προβλήματα που απασχολούν τον ζωγράφο, μπορούν να βρουν απάντηση στο ψηφιδωτό. Το διαφορετικό υλικό θέτει βέβαια κάποιους δικούς του όρους, αυτό όμως κάνει πιο ενδιαφέρουσα την προσπάθεια. Το ψηφι­δωτό από τη φύση του έχει στενή συνάφεια με τους σύγχρονους ρυθμούς. Ευνοεί την καθαρότητα της φόρμας και επιτρέπει έντονες αντιθέσεις. Για έναν ζωγράφο, η αδρή επιφάνεια του ψηφιδωτού είναι μία επιπλέον δυνατότητα να πλουτίσει την υφή του έργου, ακόμη και να πειραματιστεί στην τρίτη διάσταση. Ως εκφραστικό υλικό, με τις ιδιομορφίες και τους περιορισμούς του, το ψηφιδωτό μπορεί να εκφράσει κάθε είδους εικαστικές αναζητήσεις και ανησυχίες. Αν αντιμετωπιστεί με σύγχρονο και κατάλληλο τρόπο, είναι ένα πολύτιμο μέσον για τον εικαστικό καλλιτέχνη.

Δάφνη Αγγελίδου